Soạn bài: Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 (siêu ngắn) | Myphamthucuc.vn

Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 siêu ngắn gọn. Với bản soạn văn 12 siêu ngắn gọn này các bạn sẽ chuẩn bị bài trước khi đến lớp nhanh chóng và nắm vững nội dung bài học dễ dàng nhất.

Soạn bài: Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 siêu ngắn – Bản 1

Câu 1 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

 

Vợ nhặt Vợ chồng A Phủ

Số phận và cảnh ngộ của con người

Tình cảnh thê thảm của người dân lao động trong nạn đói năm 1945.

Số phận bi thảm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến trước cách mạng.

Giá trị nhân đạo

Ngợi ca tình người cao đẹp, khát vọng sống và hi vọng vào một tương lai tươi sáng

Ngợi ca sức sống tiềm tàng của con người và con đường họ tự giải phóng, đi theo cách mạng.

Câu 2 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi.

Cần so sánh trên một số phương diện tập trung thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng:

   + Lòng yêu nước, căm thù giặc.

   + Tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất chống kẻ thù xâm lược.

   + Đời sống tâm hồn, tình cảm cao đẹp.

   + Những nét đặc sắc về nghệ thuật thể hiện: nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật xây dựng hình tượng và những chi tiết nghệ thuật giàu ý nghĩa,…

Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo: Đó là tình huống nghịch lí tạo bước ngoặt trong nhận thức của nhân vật

   – Cảnh đẹp trời cho >< Cuộc đời nghiệt ngã.

   – Thằng Phác bênh mẹ, đánh bố.

   – Người đàn bà từ chối li hôn với người chồng vũ phu ⇒ nghịch lí.

⇒ Cốt truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện đời sống, góp phần bộc lộ tính cách con người.

– Tư tưởng nghệ thuật:

   + Bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập. Không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, cần nhìn đa chiều.

   + Người nghệ sĩ cần gần gũi với cuộc đời, cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật.

   + Nghệ sĩ không nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người.

Câu 4 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”

   – Được sống là đáng quý, nhưng sống đúng là mình, sống trọn vẹn nhưng giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn

   – Con người phải luôn luôn biết đấu tranh nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý

   – Con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách, vươn tới giá trị tinh thần cao

Câu 5 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng Đặc sắc nghệ thuật

Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến ta suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng con người cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng định một cách viết mới về chiến tranh: không né tránh mất mát, không say với chiến thắng mà biết cảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng của con người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơn đối với con người. Số phận con người khẳng định sức mạnh của lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, nghị lực con người. Tất cả những điều đó sẽ nâng đỡ con người vượt lên số phận.

Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên tưởng phong phú cho người đọc.

Câu 6 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Xem thêm:  Phân tích khổ cuối bài Sang thu ngắn nhất | Myphamthucuc.vn

Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

– Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

   + Bệnh u mê lạc hậu của người dân.

   + Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng tiên phong.

– Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

   + Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc.

   + Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượng trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh về ng hoa trên mộ Hạ Du,…

   + Không gian, thời gian của truyện là một tín hiệu nghệ thuật có ý nghĩa.

Câu 7 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-ming-uê

Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-ming-uê:

   + Ông lão và con cá kiếm. Hai hình tượng mang một vẻ đẹp song song tương đồng trong một tình huống căng thẳng đối lập.

   + Ông lão tượng trưng cho vẻ đẹp của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình.

   + Con cá kiếm là đại diện cho tính chất kiêu hùng vĩ đại của tự nhiên.

⇒ Trong mối quan hệ phức tạp của thiên nhiên với con người không phải lúc nào thiên nhiên cũng là kẻ thù. Con người và thiên nhiên có thể vừa là bạn vừa là đối thủ. Con cá kiếm là biểu tượng của ước mơ vừa bình thường giản dị nhưng đồng thời cũng rất khác thường, cao cả mà con người ít nhất từng theo đuổi một lần trong đời.

Soạn bài: Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 siêu ngắn – Bản 2

Câu 1 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

Vợ nhặt Vợ chồng A Phủ
Số phận và cảnh ngộ của con người Tình cảnh thê thảm của người dân lao động trong nạn đói năm 1945. Số phận bi thảm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến trước cách mạng.
Giá trị nhân đạo Ngợi ca tình người cao đẹp, khát vọng sống và hi vọng vào một tương lai tươi sáng. Ngợi ca sức sống tiềm tàng của con người và con đường họ tự giải phóng, đi theo cách mạng.

Câu 2 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): 

Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi.

Cần so sánh trên một số phương diện tập trung thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng:

    + Lòng yêu nước, căm thù giặc.

    + Tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất chống kẻ thù xâm lược.

    + Đời sống tâm hồn, tình cảm cao đẹp.

    + Những nét đặc sắc về nghệ thuật thể hiện: nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật xây dựng hình tượng và những chi tiết nghệ thuật giàu ý nghĩa,…

Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo: Đó là tình huống nghịch lí tạo bước ngoặt trong nhận thức của nhân vật

– Cảnh đẹp trời cho >< Cuộc đời nghiệt ngã.

– Thằng Phác bênh mẹ, đánh bố.

– Người đàn bà từ chối li hôn với người chồng vũ phu ⇒ nghịch lí.

⇒ Cốt truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện đời sống, góp phần bộc lộ tính cách con người.

– Tư tưởng nghệ thuật:

    + Bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập. Không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, cần nhìn đa chiều.

    + Người nghệ sĩ cần gần gũi với cuộc đời, cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật.

    + Nghệ sĩ không nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người.

Câu 4 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”

– Được sống là đáng quý, nhưng sống đúng là mình, sống trọn vẹn nhưng giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn

– Con người phải luôn luôn biết đấu tranh nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý

– Con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách, vươn tới giá trị tinh thần cao

Câu 5 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng Đặc sắc nghệ thuật
Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến ta suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng con người cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng định một cách viết mới về chiến tranh: không né tránh mất mát, không say với chiến thắng mà biết cảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng của con người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơn đối với con người. Số phận con người khẳng định sức mạnh của lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, nghị lực con người. Tất cả những điều đó sẽ nâng đỡ con người vượt lên số phận. Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên tưởng phong phú cho người đọc.

Câu 6 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

– Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

    + Bệnh u mê lạc hậu của người dân.

    + Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng tiên phong.

– Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

    + Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc.

    + Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượng trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du,…

    + Không gian, thời gian của truyện là một tín hiệu nghệ thuật có ý nghĩa.

Câu 7 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-minh-uê

Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-minh-uê:

    + Ông lão và con cá kiếm. Hai hình tượng mang một vẻ đẹp song song tương đồng trong một tình huống căng thẳng đối lập.

    + Ông lão tượng trưng cho vẻ đẹp của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình.

    + Con cá kiếm là đại diện cho tính chất kiêu hùng vĩ đại của tự nhiên.

⇒ Trong mối quan hệ phức tạp của thiên nhiên với con người không phải lúc nào thiên nhiên cũng là kẻ thù. Con người và thiên nhiên có thể vừa là bạn vừa là đối thủ. Con cá kiếm là biểu tượng của ước mơ vừa bình thường giản dị nhưng đồng thời cũng rất khác thường, cao cả mà con người ít nhất từng theo đuổi một lần trong đời.

Soạn bài: Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2 siêu ngắn – Bản 3

II – PHƯƠNG PHÁP ÔN TẬP

Câu 1 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* “Vợ chồng A Phủ” (Tô Hoài) và “Vợ nhặt” (Kim Lân)

– Phát hiện khác nhau về số phận và cảnh ngộ của người dân lao động:

+ Vợ chồng A Phủ: số phận bi thảm và cảnh ngộ tủi nhục, lầm than của những người lao động miền núi dưới ách bóc lột, đè nén cả về thần quyền và cường quyền của bọn thống trị (phong kiến miền núi, thực dân Pháp).

+ Vợ nhặt: số phận rẻ mạt, bấp bênh và cảnh ngộ đói khát, ê chề của người nông dân trong nạn đói khủng khiếp năm 1945.

* Nét đặc sắc trong tư tưởng nhân đạo của mỗi tác phẩm:

– Vợ chồng A Phủ: Ngợi ca sức sống tiềm tàng và cuộc hành trình gian khổ đến với tự do của đồng bào miền núi Tây Bắc.

– Vợ nhặt: Ngợi ca vẻ đẹp của khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc gia đình và tấm lòng nhân hậu ở những người lao động nghèo khổ dẫu họ đang ở bờ vực của cái chết.

Câu 2 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Khám phá và sáng tạo riêng của Nguyễn Thi trong “Những đứa con trong gia đình” và Nguyễn Trung Thành trong “Rừng xà nu” khi viết về chủ nghĩa anh hùng cách mạng thời kì kháng chiến chống Mĩ:

– “Những đứa con trong gia đình”:

+ Chủ đề: Khẳng định sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc qua việc phản ánh dòng sông truyền thống của một gia đình nông dân Nam Bộ.

+ Hình tượng nhân vật (Việt, Chiến, chú Năm): kế thừa, phát huy và trao truyền truyền thống gia đình tốt đẹp; đại diện cho những phẩm chất tốt đẹp của gia đình và cộng đồng. Trong đó, Nguyễn Thi tập trung vào lớp thế hệ trẻ (Việt, Chiến), họ có cá tính riêng, đặc điểm riêng nhưng đều gắn bó với gia đình và xả thân vì nước.

– “Rừng xà nu”:

+ Chủ đề: Nêu lên chân lí cách mạng “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo” (dùng bạo lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng) qua số phận đau thương nhưng quật cường của nhân vật Tnú và cuộc nổi dậy của dân làng Xô Man.

+ Hình tượng nhân vật: tập trung khắc họa hình tượng người anh hùng Tây Nguyên thấm đẫm chất sử thi Tnú, con người chịu đau thương, mất mát trong chiến tranh nhưng đã trải nghiệm bài học cách mạng từ cuộc đời mình, buôn làng mình và cầm súng chiến đấu bảo vệ quê nhà.

Câu 3 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Tình huống truyện độc đáo, đem lại những khám phá bất ngờ và những nhận thức mới mẻ. Tình huống ấy được xây dựng dựa trên những phát hiện của nhân vật Phùng:

– Phát hiện về cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh khi chiếc thuyền ở ngoài xa.

– Hoàn cảnh phát hiện: Phùng đã phục kích gần 1 tuần ở bờ biển mong chụp được một bức ảnh đẹp về cảnh biển buổi sớm.

+ Phát hiện: cảnh đắt trời cho, bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ, hài hòa từ đường nét, màu sắc đến ánh sáng, là cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh, cái đẹp toàn bích.

+ Ý nghĩa, tác động của phát hiện: phát hiện này khiến Phùng bối rối, hạnh phúc vô ngần và có những thức nhận sâu sắc của một nghệ sĩ chân chính về nghệ thuật.

– Phát hiện hiện thực thảm khốc và tàn nhẫn khi chiếc thuyền lại gần:

+ Hoàn cảnh: Phùng còn đang say sưa, ngây ngất với phát hiện về cái đẹp.

+ Phát hiện về hiện thực: cảnh gia đình hàng chài nheo nhóc, rách rưới; chứng kiến cảnh chồng đánh vợ, con và bố xô xát lẫn nhau; người đàn bà cam chịu tủi nhục và người đàn ông vũ phu; nghe những lời lẽ thô tục, tàn nhẫn.

+ Ý nghĩa, tác động của phát hiện: khiến Phùng kinh ngạc, bàng hoàng, bất bình.

=> Hai phát hiện đối lập, nghịch lí khiến Phùng bối rối và bất ngờ: một bên là nghệ thuật thuần túy tuyệt đẹp, một bên là hiện thực tàn khốc đau đớn, xót xa.

– Tư tưởng nghệ thuật:

+ Bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập. Không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, cần nhìn đa chiều.

+ Người nghệ sĩ cần gần gũi với cuộc đời, cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật.

+ Nghệ sĩ không nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người.

Câu 4 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích “Hồn Trương Ba da hàng thịt”:

– Được sống làm người quý giá thật nhưng được sống đúng là mình, trọn vẹn với những giá trị mình vốn có và theo đuổi còn quý giá hơn.

– Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người sống tự nhiên, hài hòa giữa thể xác và linh hồn, không thể vay mượn hay nương nhờ vào kẻ khác.

– Con người phải luôn biết đấu tranh với nghịch cảnh, với chính mình, chống lại sự dung tục, đ

Câu 5 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Ý nghĩa tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của  truyện ngắn “Số phận con người”:

– Ý nghĩa tư tưởng: Ca ngợi tính cách Nga kiên cường, nhân ái; Thể hiện niềm tin ý chí và nghị lực của con người có thể khắc phục mọi khó khăn, thử thách và vượt lên số phận.

– Đặc sắc nghệ thuật: Bút pháp hiện thực táo bạo, dũng cảm khám phá sự thật; kết cấu truyện lồng trong truyện tự nhiên, chân thực; tình huống nghệ thuật đặc sắc; nghệ thuật trần thuật hấp dẫn; lời trữ tình ngoại đề sâu sắc, tạo được chiều sâu.

Câu 6 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 Tập 2):

– Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

+ Bệnh u mê lạc hậu của người dân.

+ Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng tiên phong.

– Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

+ Cách viết cô đọng, súc tích

+ Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượng trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du,…

Câu 7 (trang 197 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích “Ông già và biển cả”:

– Nghĩa bề nổi: cuộc đánh bắt con cá kiếm của lão Xan-ti-a-gô đơn độc.

– Nghĩa biểu tượng:

+ Vẻ đẹp của ước mơ và hành trình gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực.

+ Hành trình chinh phục tự nhiên của con người

+ Việc câu cá cũng giống như quá trình sáng tác văn chương, đầy khó khăn gian khổ.

Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Học tập