Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa (ngắn gọn, hay nhất) | Myphamthucuc.vn

Để tìm hiểu sâu hơn về giá trị tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa, mời các em tham khảo một số bài văn mẫu Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa sau đây. Hi vọng với các bài văn mẫu ngắn gọn, chi tiết, hay nhất này các em sẽ có thêm tài liệu, cách triển khai để hoàn thiện bài viết một cách tốt nhất!

Dàn bài chi tiết Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa

1. Mở bài

a. Giới thiệu tác giả

– Nguyễn Thành Long, có sở trường về truyện ngắn và kí, văn phong của ông nhẹ nhàng, đằm thắm, giàu chất trữ tình.

b. Giới thiệu tác phẩm

– Hoàn cảnh ra đời: Truyện ra đời vào năm 1970 trong chuyến đi thực tế lên Lào Cai của tác giả

– Thể loại: Truyện ngắn

* Tình huống truyện

– Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên và bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư. Qua cuộc gặp gỡ tình cờ đó, tác giả đã khắc họa bức chân dung của nhân vật chính một cách rất tự nhiên và tập trung. Bức chân dung ấy hiện ra qua sự quan sát của các nhân vật khác và qua chính lời lẽ, hành động của anh thanh niên – nhân vật chính.

2. Thân bài

    Lặng lẽ SaPa nhẹ nhàng, êm ái tựa một bài thơ. Chất thơ bàng bạc trong truyện, trải dài từ phong cảnh mộng mơ nơi thiên nhiên vùng núi cao đến hình ảnh những con người sống, làm việc trong lặng lẽ mà không hề cô độc. Tác giả đã tạo được không khí trữ tình trong tác phẩm, qua đó nâng cao ý nghĩa và vẻ đẹp của cảnh vật, con người bình dị nơi đây, làm nổi bật được chủ đề của truyện thêm sâu sắc hơn.

a. Thể hiện qua cảnh đẹp nơi Sa Pa

– Sa Pa hiện lên mộng mơ với vẻ đẹp vấn vít, lan tỏa, hòa quyện ngộ nghĩnh, đáng yêu của gió của mây, của nắng, của hoa lá cây cối,….

– Mây ở đây hiện ra mang một vẻ đẹp kì thú: mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe làm cho không gian ở đây trở nên mát lạnh, mờ ảo. Nắng ở Sa Pa cũng thật là đẹp. Ngòi bút miêu tả đặc sắc của Nguyễn Thành Long đã tôn lên vẻ đẹp rực rỡ của nắng Sa Pa: nắng bây giờ bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây, hừng hực như một bó đuốc lớn. Qua sự miêu tả của nhà văn, hình ảnh những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong ngàn, những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng đã làm nổi vật lên vẻ dẹp rực rỡ của Sa Pa. Những con đèo trên Sa Pa khi được nắng chiếu sáng cũng trở nên đẹp lạ thường: nắng đã mạ bạc cả con đường đèo. Hoa ở Sa Pa thì muôn màu rực rỡ. Khi dọc đến đây, với cảnh đẹp như vậy, người đọc mang theo cảm nhận khao khát được đến với Sa Pa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nơi này. Có thể nói, thiên nhiên Sa Pa hiện lên đẹp thơ mộng, hư ảo và phải là người có con mắt nhìn tinh tế và chính xác, ngôn ngữ nghệ thuật giàu chất thơ mới có thể vẽ lên một bức tranh tuyệt đẹp như vậy.

b. Thể hiện qua vẻ đẹp con người nơi đây

* Anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu:

– Hoàn cảnh sống và làm việc:

• Sống cô độc trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m quanh năm làm bạn với cỏ, cây, mây mù lạnh lẽo.

• Công việc: đo gió, đo mưa, đo nắng,…phục vụ chiến đấu. công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn, có tinh thần trách nhiệm cao.

• Anh sống và làm việc trong hoàn cản đặc biệt, khắc nghiệt và gian khổ

– Những nét đẹp trong con người anh

• Suy nghĩ đúng đắn về công việc: khi làm việc, ta với công việc là đôi, sao có thể coi là 1 được.

• Được đóng góp, cống hiến cho đời là một hạnh phúc

• Anh có một nếp sống đẹp

• Anh tự sắp xếp cuộc sống của mình ngăn nắp, gọn gàng, tự làm đẹp nơi mình ở, tự cải thiện cuộc sống.

• Phong cách sống đẹp: cởi mở, chân thành, quý trọng mọi người, khiêm tốn, thành thực,….

* Ông kĩ sư nơi vườn rau SaPa

Ngày ngày chăm chỉ coi sóc khư vườn, ông chú ý, kiên nhẫn quan sát ong thụ phấn rồi tự tay thụ phấn cho hang vạn cây su hào để tạo ra những giống su hào to hơn, ngon hơn,…

* Anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét

– 11 năm anh không xa cơ quan một ngày, luôn sẵn sang trong tư thê chờ sét. Anh không có thời gian đi hỏi vợ, trán cứ hói dần đi nhưng bản đồ sét sắp xong rồi.

– Nhân vật anh thanh niên, ông kĩ sư vườn rau, anh cán bộ giúp ta hiểu thêm về ý nghĩa của những công việc thầm lặng, miệt mài lao động, không vì lợi ích của bản thân mà cống hiến hết mình cho đất nước.

Thể hiện qua vẻ đẹp của những vị khách đến Sa Pa

* Bác lái xe

– Là người tốt bụng, vui tính, cởi mở, nhiệt tình với khách. Bác như người dẫn chuyện, khơi gợi sự tò mò cho ông họa sĩ và cô kĩ sư. Qua lời kể của bác lái xe, anh thanh niên hiện ra đẹp đẽ hơn, chủ đề của truyện được mở rộng hơn, gợi nhiều ý nghĩa hơn.

* Ông họa sĩ

– Là một người nghệ sĩ chân chính, một nhân cách đẹp, có đời sống nội tâm, phong phú. Ngay từ phút đầu gặp gỡ, bằng sự từng trải và đam mê nghệ thuật, ông đã nhận ra vẻ đẹp tâm hồn bên trong của anh thanh niên. Sự bối rối, xúc động trước sự gặp gỡ đã khiến ông nhận ra rằng, đây chính là đối tượng nghệ thuật mà ông đang tìm kiếm.

– Những suy nghĩ của ông làm nổi bật hình ảnh anh thanh niên, làm cho hình ảnh ấy sáng hơn, đẹp hơn, chiều sâu tư tưởng và chủ đề truyện được bộc lộ sâu sắc hơn.

* Cô kĩ sư

– Sự xuất hiện của cô làm câu chuyện thêm hấp dẫn. Mới bước vào đời, cô đã được gặp anh thanh niên, anh tựa hồ như một tấm gương để cô soi vào đó hiểu về mình, hiểu đời, hiểu về con đường cô đã chọn.

– Qua các nhân vật khác, hình ảnh anh thanh niên hiện lên đẹp đẽ hơn, đáng yêu hơn, giống như thứ ánh sáng tâm hồn trong trẻo được soi rọi qua nhiều lăng kính khác nhau. Đây là thủ pháp nghệ thuật trong việc xây dựng nhân vật của tác giả.

3. Kết bài

Nêu tóm lược lại vấn đề: Chất trữ tình của Lặng lẽ Sa Pa toát lên từ:

• Phong cảnh đẹp thơ mộng của Sa Pa

• Nội dung câu chuyện

• Từ cuộc gặp gờ tình cờ

• Từ những nét đẹp giản dị, đáng mến của nhân vật chính

• Từ những câu chuyện anh kể về cuộc sống của mình

• Từ những tình cảm, cảm xúc mới mẻ mà ông họa sĩ, cô kĩ sư đối với anh thanh niên.

Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long – Bài mẫu 1

    Chỉ có cuộc sống vì người khác mới là cuộc sống đáng quý! Câu nói đầy ý nghĩa của nhà khoa học A. Einstein khiến ta phải trăn trở, suy nghĩ về cuộc sống, về bổn phận của mỗi con người trong cuộc đời này. Lời ngụ ý ấy đựơc nhà văn Nguyễn Thành Long gởi gắm qua một tác phẩm bàng bạc chất thơ, thấm đẫm chất trữ tình – Lặng lẽ Sa Pa. Đến với truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, ta không chỉ thán phục những con người làm việc quên mình vì người khác, vì tổ quốc mà còn  say sưa, ngây ngất trong chất men say trữ tình lãng mạn của một thiên nhiên nên thơ qua những trang viết rất mực tài hoa. Phải nói rằng một trong những yếu tố tạo nên sức hấp dẫn và góp phần thành công cho truyện ngắn này là chất trữ tình.

    Nguyễn Thành Long (1925 – 1991) quê huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, là cây bút chuyên về truyện ngắn và kí. Ông tham gia hoạt động văn nghệ trong những năm kháng chiến chống Pháp ở Nam Trung Bộ. Sau năm 1954, tập kết ra Bắc, công tác ở Hội nhà văn Việt Nam, chuyên về sáng tác và biên tập. Những truyện ngắn của Nguyễn Thành Long không gân guốc, gai góc mà thường pha chất kí, mang vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng, giàu chất trữ tình.

    Tác phẩm chính: Bát cơm Cụ Hồ (1955), Những tiếng vỗ cánh (1967), Giữa trong xanh (1972)… Với truyện kí  Bát cơm Cụ Hồ – 1953 Nguyễn Thành Long đã đựơc trao giải thưởng Phạm Văn Đồng.

    Có thể nói, truyện Lặng lẽ Sa Pa có dáng dấp của một bài thơ, chất thơ bàng bạc trong toàn truyện, từ phong cảnh vùng núi cao đến hình ảnh những con người sống và làm việc trong cái lặng lẽ mà không hề cô độc, bởi sự gắn bó của họ với đất nước, với  mọi người. Nếu như đến với Gió lạnh đầu mùa của Thạch Lam người đọc cảm nhận được chất trữ tình toát lên từ tình người đầm ấm của cậu bé Sơn, của  vú già, của mẹ Sơn qua những cử chỉ yêu thương, ấm áp tình người trong mùa gió lạnh thì đến với Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long ta lại cảm nhận cũng cái tình người ấm áp ấy qua cuộc gặp gỡ đầy tình cờ và bất ngờ giữa những con người ở cái nơi heo hút tưởng chừng chỉ có núi đồi, và yên lặng. Ta bắt gặp hình ảnh những con người chỉ mới thoáng qua thôi, không để lại tên tuổi, quê quán, chỉ biết họ là anh thanh niên, ông kĩ sư chuyên nghiên cứu vườn rau để thụ phấn cho cây su hào, nhà nghiên cứu bản đồ sét… Họ sống và làm việc một cách âm thầm, lặng lẽ mà không hề tẻ nhạt. Niềm say mê lao động, sự hăng hái nhiệt tình trong cách sống, tình yêu con người, tình yêu thiên nhiên của họ đã để lại trong lòng người đọc bao suy nghĩ, trăn trở về cuộc đời. Lối sống của họ khiến em nghĩ đến lời ca đầy tính triết lí và quen thuộc trong bài hát Một đời người, một rừng cây của tác giả Trần Long Ẩn: Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng. Gian khổ sẽ giành phần ai? Ai cũng một thời trẻ trai, cũng thường nghĩ về đời mình”.

    Truyện đã thành công trong cách xây dựng tình huống hợp lí, tự nhiên mà hết sức bất ngờ, trong cách kể chuyện giản dị, trong cách miêu tả con người, cảnh vật dưới nhiều điểm nhìn. Ở đây ta thấy có hai nhân vật thường xuyên suy ngẫm, thường nhìn nhân vật chính – hai nhân vật đại diện cho hai thế hệ, hai cách suy nghĩ khác nhau. Để rồi chân dung nhân vật dần dần được khắc họa. Ngôn ngữ đậm chất hội họa, trữ tình cũng là một trong những thành công của thiên truyện.

    Sa Pa “lặng lẽ” nhưng để lại nhiều dư vang. Sa Pa lặng lẽ mà trữ tình, lãng mạn. Sa Pa lặng lẽ mà không cô quạnh, đìu hiu. Bởi nơi đây, vẫn còn có rất nhiều những con người ngày đêm âm thầm lặng lẽ dâng hiến tuổi trẻ, trí tuệ và niềm say mê lao động của mình cho đất nước, cho cuộc đời. Hãy làm những việc bình thường bằng một niềm tin phi thường bạn nhé! Chính tình yêu cuộc sống, sự say mê lao động sẽ đem đến cho bạn những giây phút thăng hoa. Chính niềm say mê sáng tạo mà Nguyễn Thành Long đã mang đến cho ta một áng văn thấm đẫm chất trữ tình.

Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long – Bài mẫu 2

Mở bài

    Nguyễn Thành Long quê ở Quảng Nam, có nhiều đóng góp cho văn học Việ,t Nam hiện đại ở thể loại truyện ngắn và bút kí. Tác phẩm ra đời năm 1970, trích từ tập Giữa trong xanh, là kết quả sau chuyến đi thực tế ở Lào Cai của tác giả. Đây cũng là tác phẩm tiêu biểu cho đề tài viết về cuộc sống mới, con người mới.

Thân bài

    Chất trữ tình được hiểu là sự tập hợp của những yếu tố làm nên vẻ đẹp nhẹ nhàng của tác phẩm. Với truyện ngắn này, chất trữ tình thể hiện ở khung cảnh Sa Pa tuyệt đẹp, ở vẻ đẹp tâm hồn con người và một số yếu tố nghệ thuật đầy sức gợi.

    Chất trữ tình thể hiện qua bức tranh khung cảnh Sa Pa đẹp rực rỡ, tráng lệ, thơ mông hữu tình với những rặng đào tươi tắn; cái đầu màu hoa cà của hoa tử kinh nổi bật trên màu xanh của rừng, nắng đốt cháy rừng cây, mạ bạc con đèo mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương… Có thể nói vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa hoàn toàn tương xứng và hài hòa với vẻ đẹp của con người lao động nơi đây.

    Có một Sa Pa của những rặng đào, những đàn bò lang cổ đeo chuông đang thung thăng gặm cỏ, khung cảnh chỉ có thể thấy ở rừng núi. Có một Sa Pa của nắng, nắng đem lại cho Sa Pa một vẻ đẹp mới: rực rỡ và bất ngờ. Ánh nắng dường như sáng dần lên trong khung cảnh thiên nhiên. Cái nắng chói chang được Nguyễn Thành Long miêu tả “đốt cháy rừng cây” và cái nắng vào cuối buổi trưa lại gay gắt hơn “ánh nắng như phủ khắp, mạ bạc cả con đèo”.

    Cảnh được quan sát từ trên cao trở xuống. Và ở góc độ ấy, thiên nhiên càng trở nên khoáng đạt, hùng vĩ hơn. Rừng cây như “một bó đuốc khổng lồ”, ánh nắng khiến thiên nhiên Sa Pa lặng lẽ, trầm mặc mà đầy sức sống. “Nắng bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây”, dọc câu văn, ta cảm giác như nắng đang di chuyển, đang chạy dần trên các triền núi. Có thể nói câu văn miêu tả thiên nhiên đã làm thêm chất trữ tình cho câu chuyện.

    Bên cạnh Sa Pa của nắng còn có Sa Pa của mây: “mây cuộn tròn từng cục, rơi trên các vòn lá ướt sương…”. Dường như con người đang đi trong mây. Mây cũng hồn nhiên, tinh nghịch chui vào gầm xe. Và với thủ pháp nhân háo rất thú vị ấy, Sa Pa còn hiện lên với hình ảnh cây thông và những cái cây tử kinh – chủ bé nghịch ngợm nhô “cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng”. Cây tử kinh như hài hoà, nổi bật giữa màu xanh của rừng núi. Khung cảnh rất nên thơ và câu văn cũng đầy chất thơ. Khung cảnh mang vẻ đẹp bình yên, êm ả như không hề biết đến bom đạn, khói thuốc của chiến tranh. Dường như những thay đổi của cuộc sống không chạm được đến nơi đây. Nhan đề của truyện, thiên nhiên trong truyện cũng rất êm đềm, nhưng lặng lẽ mà không phẳng lặng, bình yên mà rất sống động.

    Chất trữ tình thể hiện qua vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật anh thanh niên: Trong hoàn cảnh sống còn nhiều vất vả và công việc rất khó khăn (làm công tác khí tương kiêm vât lí địa cầu ở đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét), nhân vật vẫn thể hiện những phẩm chất rất tốt đẹp (có lí tưởng sống, quan niệm sống đúng đắn và say mê công việc, sống có trách nhiệm và trung thực; có ý chí, nghị lực và tinh thần trách nhiệm cao; sống có kỉ luật, nề nếp nhưng rất chu đáo, thân thiên và khiêm tốn). Đây chính là chân dung mang tính đại diện cho người lao động đang cống hiến quên mình cho nhân dân, Tổ quốc.

    Anh thanh niên là nhân vật chính của truyện, dù không xuất hiện ngay từ đầu truyện mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ chốc lát giữa các nhân vật kia với anh, khi xe của họ dừng lại nghỉ nhưng đã dù để các nhân vật khác kịp ghi nhận một ấn tượng, một “ký hoạ chân dung” về anh rồi dường như anh lại khuất lấp vào trong mây mù bạt ngàn và cái lặng lẽ muôn thuở của núi cao Sa Pa.

    Một mình trên đỉnh núi cao 2600m quanh năm suốt tháng cô đơn giữa cỏ cây và mây mù lạnh lẽo nhưng tâm hồn anh không hề lạnh lẽo hay khô héo. Cô đơn đến mức “thèm người” nhưng anh đã biết kiếm kế dừng xe qua đường để được gặp người. Quả thực, điều kiện sống và làm việc đó là một thử thách lớn đối với tuổi trẻ vốn khát khao và hành động nhưng anh đã vượt qua hoàn cảnh bằng những suy nghĩ rất đẹp, giản dị mà sâu sắc.

    Dù khó khăn, vất vả nhưng anh luôn hoàn thành tốt công việc, thậm chí là xuất sắc. Chính lý tưởng sống cao đẹp giúp anh có những suy nghĩ và quan niệm đúng đắn về cuộc sống và công việc của con người. Anh biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống khoa học, ngăn nắp, tươi tắn, chủ động, tạo ra một thế giới riêng cho mình.

    Ở người anh thanh niên ấy còn có nhiều nét tính cách và phẩm chất rất đáng mến. Lúc nào anh cũng cởi mở, chân thành, rất quý trọng tình cảm của mọi người. Anh còn là người rất thành thực và khiêm nhường đến đáng kính khiến cho người khác phải khâm phục. Bởi thế,  dù anh thanh niên chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc của truyện, nhưng bằng vài chi tiết tiêu biểu, tác giả đã phác hoạ được chân dung nhân vật chính với những nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa của công việc.

    Chất trữ tình của tác phẩm thể hiện qua tình huống rất tự nhiên nhưng thú vị, kết hợp hài hòa tự sự với miêu tả và nghị luận, khắc họa nhân vật từ nhiều điểm nhìn cùng những đoạn đối thoại, độc thoại tinh tế và những lời văn nhẹ nhàng, trong sáng. Chất trữ tình kết họp với yếu tố bình luận, tự sự đã làm nổi bật chủ đề tác phẩm: vẻ đẹp của con người lao động bình thường sống và lao động hết minh một cách âm thầm lặng lẽ.

Kết bài

    Chất trữ tình bàng bạc trong “Lặng lẽ Sa Pa”, góp phần nâng cao ý nghĩa và vẻ đẹp của những sự việc, con người nhờ thế mà chủ đề của truyện được rõ nét và sâu sắc. Lặng lẽ và thâm trầm, hào hứng và sôi nổi, ngỡ ngàng và lắng đọng, truyện ngắn đã gieo vào lòng người đọc cảm nhận sâu sắc về hạnh phúc.

Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long – Bài mẫu 3

    Truyện ngắn Lặng lẽ Sa pa có cốt truyện khá đơn giản,chỉ tập trung vào cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông hoạ sĩ, cô kí sư trẻ và anh thanh niên-nhân vật chính của tác phẩm-trên đỉnh Yên Sơn cao 2600mét. Giữa khung cảnh thiên nhiên Sa pa đẹp như một bức tranh.

    Chất thơ bàng bạc toát lên từ khung cảnh thiên nhiên nên thơ ấy.Sa pa được miêu tả dưới một góc nhìn của một nhà hội hoạ.Nói đến Sa pa, người ta sẽ nghĩ ngay đến một nơi nghỉ ngơi, yên tĩnh và tuyệt đẹp. Nghĩ ngay đến những rừng hoa ban trắng muốt, những cánh rừng bạt ngàn dưới ánh nắng ban mai, những đồi núi trập trùng dưới sương mờ bao phủ, những thửa ruộng bậc thang, những phiên chợ tình lãng mạn… Thiên nhiên Sa pa dưới ngòi bút của Nguyễn Thành Long hiện lên cũng không kém phần sinh động như thật vậy.Nguyễn Thành Long đã nhập vai, đã hoá thân vào người hoạ sĩ, mượn cái nhìn của nghệ thuật hội họa, mượn lăng kính đầy màu sắc để tô vẽ nên một thiên nhiên không kém phần thơ mộng, lung linh, kì ảo, trữ tình.

    Sa pa xuất hiện đầu tiên với hình ảnh những rặng đào” và nhũng đàn bò lang cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong thung lũng hai bên đường”. Đúng là sa pa rồi! Bạn có nhận ra chưa? Còn  người hoạ sĩ thì đã nhận ra cảnh quan ấy để rồi  tơ tưởng đến một ngày được về ở hẳn nơi ấy.Chỉ một ước muốn ấy thôi cũng cho thấy bức tranh thiên nhiên có sức hấp dẫn lòng người. Đẹp nhất vẫn là lúc nắng lên. Dưới ánh nắng, dường như mọi vật đều trở nên sinh động. Ánh nắng làm cho bức tranh trở nên đầy màu sắc, khiến con người họa sĩ và cô kĩ sư cũng nín bặt vì vẻ đẹp lạ kì của cảnh.đến đây ta lại như thấy cái nhìn của một nhà làm phim, đang quay rất chậm và cận cảnh một bức tranh phong cảnh. Cảnh đẹp quá, khiến tay quay như không dám lia nhanh máy và dường như nín thở vì sợ cảnh ấy vụt biến khỏi tầm nhìn Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của cây tử kinh thỉnh thoảng nhô  cái đầu hình hoa cà lên trên màu xanh của rừng,. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục , lăn trên vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn vào cả gầm xe”. Rõ ràng tác giả đang đặc điểm nhìn từ trên cao nhìn xuống. Không gian bao quát, có cả mây, có cả rừng, và thậm chí xuống đến cả gầm xe nhưng lại đựơc nhìn theo có một chiều. Vẫn rất hợp lí. Ta cứ tuởng tượng, người hoạ sĩ đang ngồi trên xe và xe thì đang nằm ngang với mây trời Tây Bắc.Chính vì lẽ đó mà có những đụn mây vón cục xen vào những tán lá rừng.Vì lẽ đó mới thấy được những giọt sương len trên vòm lá, cùng lúc với những tia nắng mặt trời chiếu trên đỉnh những chòm thông.Thiên nhiên đuợc nhân hoá trở nên sống động lạ kì Nắng len tới”; chòm thông rung tít với những ngón” tay bằng bạc; cây tử kinh với cái Nhìn bao che” nhô dầu” ; mây xua nắng đi”…Bức tranh hiện lên với nhiều màu sắc tươi sáng, màu xanh của những cánh rừng bạc ngàn, màu tím của những cây tử kinh,màu trắng của những đụn mây trời và màu vàng tươi của sắc nắng…Khung cảnh bồng bềnh, sương khói, lãng đãng mây trời và ngập tràn ánh sáng ấy chính là khung nền cho một cuộc gặp gỡ cũng thấm đẫm chất trữ tình, bàng bạc chất nên thơ.

    Chất trữ tình trong truyện chủ yếu toát lên từ cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại nhiều dư vị ấy, từ những nét đẹp rất đáng mến của anh thanh niên, từ  những câu chuyện anh kể về cuộc sống của mình giữa lặng lẽ Sa pa.Trong câu chuyện rất mực tình cờ trên một chuyến xe, qua lời kể của bác tài xế, anh thanh niên hiện lên là một chàng thanh niên Cô độc nhất thế gian” với một nỗi thèm người” hiếm có. Nỗi thèm người”  ấy khiến anh phải một mình hè lưng đẩy cả một gốc cây to ra ngáng đường xe chạy, để được nhìn đôi chút, được trò chuyện  một lát với những người từ dưới xuôi lên. Nỗi thèm người”  ấy không phải là nỗi nhớ phồn hoa đô thị, nhớ cuộc sống an nhàn ở dưới xuôi mà đó là thèm cái tình người, thèm được bày tỏ tình cảm.Bởi dù phải lao động một mình ở một nơi hoàn toàn khắc nghiệt như vậy nhưng con người ấy không hề cảm thấy buồn tẻ, cô đơn . Ta hãy nghe anh tâm  sự: Khi ta làm việc, ta với công việc là một đôi chứ sao gọi là một mình được?”.Nỗi thèm người” của anh chính lẽ  đương nhiên của một con người, của một chàng trai trẻ.

    Qua cái nhìn của người họa sĩ, anh thanh niên hiện lên là một chàng trai nhỏ bé với khuôn mặt rạng rỡ”. Anh sống trong một căn nhà ba gian, sạch sẽ với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. Cuộc đời riêng của anh thanh niên thu gọn lại ở một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách. Một cuộc sống gọn gàng, ngăn nắp của một người yêu đời, say mê công việc, và không lấy gì là buồn chán cô đơn.Ngoài những giờ ốp, anh nuôi gà, trồng hoa và đọc sách. Với anh, sách là người bạn.Cuộc sống giản dị ấy tưởng chừng giản đơn nhưng để có nó thật không đơn giản chút nào. Bác họa sĩ già khi thấy anh thanh niên vội vội vàng vàng chạy trước lên nhà khi mời khách lên chơi đã thoáng có ý nghĩ như vậy.

    Khách tới nhà bất ngờ, Chắc cu cậu chưa kịp  quét tước , dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”.Nhưng người họa sĩ lấy lại được dịp ngạc nhiên khi bước lên khỏi bậc thang, thấy người con trai đang hái hoa. Còn cô kĩ sư chỉ kịp ồ” lên một tiếng!”. Sau gần hai ngày, qua ngót bốn trăm cây số đường dài cách xa Hà Nội, đứng trong mây mù ngang tầm với chiếc cầu vồng kia, bổng nhiên lại gặp hoa dơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong…ngay lúc dưới kia là mùa hè.”Làm cô gái quên cả e thẹn.Cuộc gặp gỡ tình cờ mà rất đỗi tự nhiên, khiến chàng trai cũng nhẹ nhàng , tự nhiên trao tặng cô gái bó hoa, và cô gái cũng nhẹ nhàng đón nhận. Đọc đến đây em bất giác suy nghĩ: phải chăng chính khung cảnh thiên nhiên thơ mộng trữ tình ấy đã tạo nền cho cuộc gặp gỡ thơ mộng trữ tình kia,. Phải chăng chính cái luống hoa đầy màu sắc như tình cảm muôn màu của anh thanh niên đã kia cám dỗ” tâm hồn cô kĩ sư đang có nhiều tâm sự? Để rồi cô mở lòng ra đón nhận tình cảm chân thành từ anh, một chàng trai xa lạ một cách tự nhiên cởi mở như một người bạn thân quen đã xa cách lâu ngày. Nhẹ nhàng và quyến rũ. Cái chất men ấy cứ bàng bạc lòng người, bàng bạc đến cuối cuộc chia tay. Để rồi cô gái ấy đã để lại lòng mình cùng với chiếc khăn tay, để rồi chàng trai không hiểu ý, vô tình đem trả lại…Tất cả không qua khỏi con mắt của người nghệ sĩ. Hay tất cả đều được nhìn qua lăng kính của một người nghệ sĩ nên thật lãng mạn, thật nên thơ.một cái gì đó thoáng qua, một cái gì đó sương khói mà sao vẫn để lại dư âm vang mãi trong lòng người. Có khi  những điều tưởng  chừng nhỏ nhoi ấy lại có sức khơi gợi làm thay đổi một cách nhìn, làm thay đổi một cách nghĩ,thay đổi một quan niệm sống.

    Với tình cảm chân thành, cởi mở của chàng trai,với những củ tam thất gởi biếu vợ bác lái xe, với quả trứng gà gởi khách khi rời nhà và cùng với bó hoa tặng cô gái… tất cả chỉ là những món quà nhỏ, món quà của tinh thần mà sao ta vẫn thấy nó có giá trị biết bao. Có ý nghĩa  lớn lao biết bao.Chính lối sống say mê, nhiệt tình, chân thành, cởi mở và đầy tinh thần trách nhiệm của anh thanh niên đã khiến cho người nghệ sĩ nhìn anh với một con mắt khác, nhìn mình với một cái nhìn khác. Ông cảm thấy đã bắt gặp được một bức chân dung về cuộc sống, ông muốn ghi lại nó. Vẻ lại anh thanh niên với khuôn mặt rạng ngời thì có lẽ không có gì khó vẽ đối với người họa sĩ, nhưng anh thanh niên đã khiến ông muốn vẽ lại bức chân dung tinh thần về anh. Chính anh đã khiến ông có suy nghĩ khác về cuộc sống về nghệ thuật .Để vẽ được tất cả những gì cảm nhận được về anh thanh niên thật khó quá.Người nghệ sĩ cảm thấy nhọc quá”.

    Chính cái tình người của anh thanh niên đã khiến bác lái xe mỗi khi lên đến ngang đèo đều cho xe dừng lại. Bác dừng lại chắc cũng không chỉ vì những chén nước chè tươi, chắc cũng không chỉ vì muốn đưa cho anh những cuốn sách mà bởi vì bác quý một con người, quý một tâm hồn thầm lặng. Cô kĩ sư, để lại chiếc khăn tay không phải vì mới đầu cô có tình ý gì đặc biệt với anh thanh niên mà bởi chính cuộc sống của anh thanh niên đã làm thay đổi suy nghĩ của cô về con người về lí tưởng sống của thanh niên, cô muốn để lại một cái gì đó kỉ niệm cho lần gặp gỡ này. Cô chìa tay cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng như người ta trao cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay” . Cô đã hiểu được nhiều điều về cuộc sống từ anh thanh niên. Còn người họa sĩ già thì cũng thật sự xúc động lúc chia tay. Đã chụp lấy tay anh thanh niên và nói : Chắc chắn tôi sẽ quay trở lại. Tôi sẽ ở với anh vài hôm được chứ!”. Chính anh thanh niên đã làm thay đổi cả suy nghĩ chủa người nghệ sĩ lão thành ấy. Chính cuộc sống trẻ trung của anh, chính lí tưởng sống quên mình của anh đã khiến cho người họa sĩ có cách nhìn nhận khác về Sa pa, về  quan điểm nghệ thuật. Ông sẽ quay lại Sa pa không phải để nghĩ ngơi, tỉnh dưỡng như lời nói với bác lái xe ban đầu mà để làm một viêc gì đó có ích cho cuộc sống này. Ông đã cảm thấy rằng  Sa Pa không chỉ là nơi để nghỉ ngơi, tỉnh dưỡng mà nơi ấy còn có biết bao con người làm việc và cống hiến một cách thầm lặng cho cuộc đời.

    Có thể nói, Truyện Lặng lẽ sa pa có dáng dấp của một bài thơ,chất thơ  bàng bạc trong toàn truyện, từ phong cảnh vùng núi cao đến hình ảnh những con người  sống và làm việc trong cái lặng lẽ mà không hề cô độc, bởi sự gắn bó của họ với đất nước, với  mọi người.Nếu như đến với Gió lạnh đầu mùa của Thạch Lam người đọc cảm nhận được chất trữ tình toát lên từ tình người đầm ấm của cậu bé Sơn, của  vú già, của mẹ Sơn qua những cử chỉ yêu thương, ấm áp tình người trong mùa gió lạnh thì đến với Lặng lẽ sa pa của Nguyễn Thành Long ta lại cảm nhận cũng cái tình người ấm áp ấy  qua cuộc gặp gỡ đầy tình cờ và bất ngờ giữa những con người ở cái nơi heo hút tưởng chừng  chỉ có núi đồi, và yên lặng.Ta bắt gặp hình ảnh những con  người chỉ mới  thoáng qua thôi, không để lại tên tuổi, quê quán, chỉ biết họ là anh thanh niên, ông kĩ sư chuyên nghiên cứu vườn rau để thụ phấn cho cây su hào , nhà  nghiên cứu bản đồ sét… Họ sống và làm việc một cách âm thầm, lặng lẽ mà không hề tẻ nhạt. Niềm say mê lao động, sự hăng hái nhiệt tình trong cách sống,tình yêu con người, tình yêu thiên nhiên của họ đã để lại trong lòng người đọc bao suy nghĩ, trăn trở về cuộc đời.Lối sống của họ khiến em nghĩ đến lời ca đầy tính triết lí và quen thuộc trong bài hát Một đời người, một rừng cây” của tác giả Trần Long Ẩn: Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng. Gian khổ sẽ giành phần ai ? Ai cũng một thời trẻ trai, cũng thường nghĩ về đời mình.”.

    Truyên đã thành công trong cách xây dựng tình huống hợp lí, tự nhiên mà hết sức bất ngờ, trong cách kể chuyện giản dị, trong cách miêu tả con người, cảnh vật dưới nhiều điểm nhìn. Ở đây ta thấy có hai nhân vật thường xuyên suy ngẫm, thường  nhìn nhân vật chính – hai nhân vật đại diện cho hai thế hệ, hai cách suy nghĩ khác nhau. Để rồi chân dung nhân vật dần dần được khắc họa.Ngôn ngữ đậm chất hội họa, trữ tình cũng là một trong những thành công của thiên truyện.

    Sa Pa “lặng lẽ” nhưng để lại nhiều dư vang. Sa pa lặng lẽ mà trữ tình, lãng mạn. Sa pa lặng lẽ mà không cô quạnh, đìu hiu. Bởi nơi đây, vẫn còn có rất nhiều những con người ngày đêm âm thầm lặng lẽ dâng hiến tuổi trẻ, trí tuệ và niềm say mê lao động của mình cho đất nước, cho cuộc đời. Hãy làm những việc bình thường bằng một niềm tin phi thường bạn nhé! Chính tình yêu cuộc sống, sự say mê lao động sẽ đem đến cho bạn những giây phút thăng hoa.Chính niềm say mê sáng tạo mà Nguyễn Thành Long đã mang đến cho ta một áng văn thấm đẫm chất trữ tình

—/—

Với  các bài văn mẫu Phân tích chất trữ tình trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa do Top lời giải sưu tầm và biên soạn trên đây, hy vọng các em sẽ có thêm những góc nhìn mới mẻ và có cái nhìn tổng quát hơn về  tác phẩm. Chúc các em làm bài tốt!