Soạn bài Ôn tập phần văn ngắn nhất

Soạn bài Ôn tập phần văn

Câu 1 (trang 127 sgk Văn 7 Tập 2):

Lập bảng danh mục nhan đề các văn bản tác phẩm (hoặc đoạn trích) đã được đọc – hiểu trong cả năm học.

1. Cổng trường mở ra – Lý Lan

2. Mẹ tôi – Ét-môn-đô đơ A-mi-xi

3. Cuộc chia tay của những con búp bê – Khánh Hoài

4. Những câu hát về tình cảm gia đình (ca dao)

5. Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người. (ca dao)

6. Những câu hát than thân – ca dao

7. Những câu hát châm biếm (ca dao)

8. Sông núi nước Nam – Lý Thường Kiệt

9. Phò giá về kinh-Trần Quang Khải

10. Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra – Trần Nhân Tông

11. Bài ca Côn Sơn – Nguyễn Trãi

12. Sau phút chia li – Đoàn Thị Điểm

13. Bánh trôi nước – Hồ Xuân Hương

14. Qua Đèo Ngang – Bà Huyện Thanh Quan

15. Bạn đến chơi nhà – Nguyễn Khuyến

16. Xa ngắm thác núi Lư – Lý Bạch

17. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh – Lý Bạch

18. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê – Hạ Tri Chương

19. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá – Đỗ Phủ

20. Cảnh khuya – Hồ Chí Minh

21. Rằm tháng giêng – Hồ Chí Minh

22. Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh

23. Một thứ quà của lúa non: Cốm – Thạch Lam

24. Sài Gòn tôi yêu -Minh Hương

25. Mùa xuân của tôi – Vũ Bằng

26. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (Tục ngữ)

27. Tục ngữ về con người và xã hội(Tục ngữ)

28. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta – Hồ Chí Minh

29. Sự giàu đẹp của tiếng Việt – Đặng Thai Mai

30. Đức tính giản dị của Bác Hồ – Phạm Văn Đồng

31. Ý nghĩa văn chương – Hoài Thanh

32. Sống chết mặc bay – Phạm Duy Tốn

33. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu – Nguyễn Ái Quốc

34. Ca Huế trên sông Hương – Hà Ánh Minh

35.Quan Âm Thị Kính (chèo)

Câu 2 (trang 128 sgk Văn 7 Tập 2): Các khái niệm:

– Ca dao, dân ca : những khái niệm tương đương, chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

– Tục ngữ : là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiêm của nhân dần về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày.

– Thơ trữ tình : là sự kết hợp giữa lời và nhạc mang tính chất biểu cảm, tất cả nói lên tư tưởng, giá trị hiện thực của thời đó.

– Thơ thất ngôn tứ tuyệt : thể thơ gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ, trong đó câu 1,2,4 hoặc chỉ câu 2,4 hiệp vần nhau chữ cuối.

– Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt : thể thơ gồm 4 câu, mỗi câu 5 chữ, cách gieo vần giống thất ngôn tứ tuyệt.

– Thơ thất ngôn bát cú : thể thơ gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ. Có gheo vần ( chỉ 1 vần) ở chữ cuối của các câu 1,2,4,6,8. Có phép đối giữa câu 3 – 4, 5 – 6.

– Thể thơ dân tộc cổ truyền bắt nguồn từ ca dao, dân ca;kKết cấu theo từng cặp: Câu trên 6 tiếng (lục), câu dưới 8 tiếng (bát); vần bằng, lưng (6-6); chân (6-8); liền; nhịp 2/2/2/2; 3/3/4/4; 2/4/2; 2/4; luật bằng trắc: 2B – 2T – 6B – 8B.

– Thơ song thất lục bát: Kết hợp có sáng tạo giữa thể thơ thất ngôn đường luật và thơ lục bát; một khổ 4 câu; vần 2 câu song thất; nhịp ở 2 câu 7 tiếng.

– Phép tương phản nghệ thuật: Là sự đối lập các hình ảnh, chi tiết, nhân vật, … trái ngược nhau, để tô đậm, nhấn mạnh một đối tượng hoặc cả hai.

– Tăng cấp trong nghệ thuật: Thường đi cùng với tương phản.

Câu 3 (trang 128 sgk Văn 7 Tập 2): Những tình cảm, thái độ được thể hiện trong các bài ca dao:

– Ca dao về tình cảm gia đình: Nhắc nhở về công ơn sinh thành (tình mẫu tử), tình anh em ruột thịt.

– Ca dao về tình yêu quê hương đất nước , con người: Thường nhắc đến tên núi, tên sông, tên đất với những nét đặc sắc về hình thể, cảnh trí, lịch sử, văn hóa. Đằng sau những câu hỏi, lời đáp là những bức tranh phong cảnh, tình yêu, lòng tự hào đối với con người, quê hương, đất nước.

– Những câu hát than thân: Bộc lộ những nỗi lòng tê tái, đắng cay, tủi nhục của người dân lao động, đặc biệt là thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ.

– Những câu hát châm biếm: Phê phán và chế giễu những thói hư, tật xấu trong đời sống gia đình và cộng đồng bằng nghệ thuật trào lộng dân gian giản dị mà sâu sắc.

Câu 4 (trang 128 sgk Văn 7 Tập 2): Các câu tục ngữ đã được học thể hiện những kinh nghiệm, thái độ của nhân dân đối với thiên nhiên, lao động sản xuất, con người và xã hội như:

– Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất: Phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm qúy báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng tự nhiên và trong lao động sản xuất.

– Tục ngữ về con người và xã hội: Luôn tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có.

Câu 5 (trang 128 sgk Văn 7 Tập 2): Những giá trị lớn về tư tưởng, tình cảm thể hiện trong các bài thơ, đoạn thơ trữ tình của Việt Nam và Trung Quốc đã học là:

a. Các bài thơ trữ tình Việt Nam tập trung vào 2 chủ đề là tinh thần yêu nước và tình cảm nhân đạo:

      + Nội dung là tình yêu nước chống xâm lược, lòng tự hào dân tộc và yêu thanh bình được thể hiện trong các bài thơ Sông núi nước Nam, Phò giá về Kinh, Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra,…

      + Tình cảm nhân đạo còn thể hiện ở tiếng nói chán ghét chiến tranh phi nghĩa đã tạo nên các cuộc chia li sầu hận Chinh phụ ngâm khúc , ở tiếng lòng xót xa cho thân phận “bảy nổi ba chìm” mà vẫn giữ vẹn “tấm lòng son” của người phụ nữ Bánh trôi nước, ở tâm trạng ngậm ngùi tưởng nhớ về một thời đại vàng son nay chỉ còn vang bóng Qua đèo Ngang

– Các bài thơ trữ tình Việt Nam thời kì hiện đại thể hiện tình yêu quê hương đất nước, yêu cuộc sống Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, tình cảm gia đình qua kỉ niệm đẹp của tuổi thơ Tiếng gà trưa.

b. Các bài thơ Đường có nội dung ca ngợi vẻ đẹp và tình yêu thiên nhiên Xa ngắm thác núi Lư , tấm lòng yêu quê hương tha thiết Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và tình cảm nhân ái, vị tha Bài ca nhà tranh bị gió thu phá.

Câu 6 (trang 128 sgk Văn 7 Tập 2):