Sóng cơ và sóng âm hay nhất | Myphamthucuc.vn

Tổng hợp Lý thuyết về Chương 2. Sóng cơ và sóng âm

Sóng cơ

     – Khái niệm: sóng cơ là sự lan truyền truyền dao động cơ (năng lượng, trạng thái dao động) trong một môi trường.

     Sóng cơ không làm lan truyền phân tử vật chất của môi trường.

     Sóng cơ chỉ truyền được trong môi trường rắn, lỏng, khí, không truyền được trong chân không.

     – VD: khi ném một hòn đá xuống mặt nước đang yên ả, trên mặt nước sẽ xuất hiện những gợn tròn lan rộn dần ra đó chính là sóng cơ.

     – Phân loại: có 2 loại sóng là sóng dọc và sóng ngang.

     So sánh giữa sóng dọc và sóng ngang

Sóng ngang

Sóng dọc

Các phân tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng.

Sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn và trên bề mặt chất lỏng.

Các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng.

Sóng dọc truyền trong môi trường rắn lỏng khí.

VD: sóng trên mặt nước.

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 2)

VD: Kéo dãn lò xo dọc theo phương của nó rôi thả tay.

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 3)

Giao thoa sóng

– Khái niệm: hiện tượng hai sóng gặp nhau tạo nên các gợn sóng ổn định gọi là hiện tượng giao thoa của hai sóng. Các gợn sóng có hình các đường hypebol gọi là các vân giao thoa

Xem thêm:  Dàn ý phân tích nhân vật An Dương Vương (ngắn gọn, hay nhất) | Myphamthucuc.vn

     – Giải thích: mỗi nguồn sóng S1, S2 đều phát ra các gợn sóng tròn xung quanh ( gợn lồi (đỉnh sóng) được biểu diễn bằng các đường tròn nét liền, (gợn lõm (hõm sóng) được biểu diễn bằng các đường tròn nét đứt). Ở trong miền hai sóng gặp nhau có những điểm 2 sóng gặp nhau tăng cường nhau tạo nên các đường hypebol nét đứt dao động rất mạnh gọi là cực đại giao thoa, cũng có những điểm 2 sóng gặp nhau triệt tiêu nhau tạo nên các đường hypebol nét đứt đứng yên gọi là cực tiểu giao thoa.

         +) Dao động cùng phương, cùng tần số (chu kỳ).

         +) Có hiệu số pha không đổi theo thời gian.

Sóng dừng

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 4)

     – Khái niệm: là sóng truyền trên một sợi dây làm xuất hiện các nút sóng ( những điểm không dao động hay đứng yên) và các bụng ( những điểm dao động với biên độ lớn nhất).

     – Giải thích: gỉa sử đầu P của dây dao động liên tục, khi sóng truyền đến vật cản Q sẽ phản xạ lại liên tục ( như một nguồn phát sóng mới). Khi đó các phần tử trên dây nhận được cả sóng tới và sóng phản xạ ( 2 nguồn sóng kết hợp). Kết quả sóng tới và sóng phản xạ giao thoa với nhau tạo nên các bụng ( cực đại giao thoa) và các nút ( cực tiểu giao thoa).

     – Đặc điểm: vị trí các bụng và các nút xen kẽ và cách đều nhau

         +) Khoảng cách giữa 2 nút hoặc 2 bụng liên tiếp thì bằng λ/2, khoảng cách giữa 2 nút liên tiếp gọi là 1 bó sóng

Xem thêm:  Dàn ý cảm nhận nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi (ngắn gọn, hay nhất) | Myphamthucuc.vn

         +) Khoảng cách giữa một bụng và một nút liên tiếp thì bằng λ/4.

Sóng âm

– Khái niệm: sóng âm (hay âm) là những sóng cơ truyền trong các môi trường khí, rắn, lỏng. Nguồn âm là những vật dao động phát ra âm.

     – VD: gảy 1 dây đàn ghita, ta nghe thấy âm thanh của dây đàn phát ra. Khi đó dây đàn là nguồn âm, âm thanh truyền từ dây đàn đến tai ta là sóng âm.

     – Phân loại:

         +) Âm thanh (Âm nghe được) : những sóng âm gây ra cảm giác âm với màng nhĩ. Âm nghe được có tần số f thuộc khoảng từ 16Hz đến 20000HZ.

         +) Hạ âm: âm có tần số nhỏ hơn 16Hz, tai người không nghe được nhưng voi, chim bồ câu,.. vẫn có thể nghe được hạ âm

         +) Siêu âm: âm có tần số lớn hơn 20000Hz, tai người không nghe được nhưng chó, dơi, cá heo,.. vẫn có thể nghe được siêu âm.

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 5)

     – Sự truyền âm:

         +) Âm chỉ truyền qua được các môi trường rắn, lỏng, khí, không truyền được trong chân không.

         +) Sóng âm truyền trong mỗi môi trường với vận tốc xác định.

         vr > vl > vk

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2. Sóng cơ và sóng âm

Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 6
Sơ đồ tư duy Vật lý 12 Chương 2: Sóng cơ và sóng âm hay nhất (ảnh 7)
Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Học tập