Lý thuyết Vật lý 11: Bài 26. Khúc xạ ánh sáng | Myphamthucuc.vn

Lý thuyết Vật lý 11 Bài 26. Khúc xạ ánh sáng

I. Sự khúc xạ ánh sáng

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.

2. Định luật khúc xạ ánh sáng

– Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.

– Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi: 

II. Chiết suất của môi trường

1. Chiết suất tỉ đối

Tỉ số không đổi  trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n₂₁ của môi trường (2) (chứa tia khúc xạ) đối với môi trường (1) (chứa tia tới):            .

– Nếu n₂₁ > 1 thì r < i: Tia khúc xạ bị lệch lại gần pháp tuyến hơn. Ta nói môi trường (2) chiết quang hơn môi trường (1).

– Nếu n₂₁ < 1 thì r > i: Tia khúc xạ bị lệch xa pháp tuyến hơn. Môi trường (2) chiết quang kém môi trường (1).

2. Chiết suất tuyệt đối

Chiết suất tuyệt đối (gọi tắt là chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.

Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất tuyệt đối lớn hơn 1.

Ta được hệ thức 

trong đó: n₂ là chiết suất (tuyệt đối) của môi trường (2); n₁ là chiết suất (tuyệt đối) của môi  trường (1).

Công thức của định luật khúc xạ có thể viết theo dạng đối xứng: n₁sini = n₂sinr.

III. Tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng

Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó.

Từ đây suy ra:  .

Xem thêm Giải bài tập Vật lý 11: Bài 26. Khúc xạ ánh sáng