[CHUẨN NHẤT] Phản ứng este hóa là gì? | Myphamthucuc.vn

Câu hỏi: Phản ứng este hóa là gì?

Trả lời:

Phản ứng este hóa là phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol trong điều kiện nhiệt độ, có H₂SO₄ đặc làm xúc tác. Trong điều kiện đó, đồng thời xảy ra phản ứng thủy phân este trong môi trường axit, tạo ra axit và ancol ban đầu.

Cùng Top lời giải đi tìm hiểu chi tiết về phản ứng este hóa nhé.

1. Phản ứng este hóa là gì?

– Phản ứng este hóa là phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol trong điều kiện nhiệt độ, có H2SO4 đặc làm xúc tác. Trong điều kiện đó, đồng thời xảy ra phản ứng thủy phân este trong môi trường axit, tạo ra axit và ancol ban đầu. Phản ứng este hóa và phản ứng thủy phân este trong axit là phản ứng thuận nghịch, hiệu suất phản ứng H <100%.

Phương trình tổng quát của phản ứng este hóa :

Nếu axit cacboxylic và ancol tham gia phản ứng đều thuộc loại đơn chức (hay gặp) thì phản ứng có phương trình dạng:

2. Hiệu suất của phản ứng este hóa, phản ứng thủy phân este và phản ứng xà phòng hóa.

– Phản ứng este hóa là phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol trong điều kiện nhiệt độ, có H2SO4 đặc làm xúc tác. Trong điều kiện đó, đồng thời xảy ra phản ứng thủy phân este trong môi trường axit, tạo ra axit và ancol ban đầu. Phản ứng este hóa và phản ứng thủy phân este trong axit là phản ứng thuận nghịch, hiệu suất phản ứng H <100%.

– Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm – phản ứng xà phòng hóa – là phản ứng 1 chiều, nhưng phản ứng có thể xảy ra hoàn toàn hoặc không hoàn toàn. Hiệu suất phản ứng H ≤1. H = 1: phản ứng xảy ra hoàn toàn.

– Xét phản ứng: A ⇌ B

Hiệu suất phản ứng tính theo sản phẩm tạo thành B là: H_B% =−1

Trong đó:

m_sptt: Lượng sản phẩm trên lí thuyết: là lượng sản phẩm tính được từ tỉ lệ số mol trên phương trình.

m_splt: Lượng sản phẩm trên thực tế: là lượng sản phẩm cho trong đề bài. Lượng chất có thể tính theo khối lượng hay số mol

Nếu tính hiệu suất theo chất tham gia A thì:

                                                  H_A%=−1

Trong đó:

m_ctglt: Lượng chất tham gia trên lí thuyết là lượng chất tính từ phương trình.

m_cthtt: Lượng chất tham gia thực tế là lượng chất cho trong đề bài.

– Khi đề bài cho chất tham gia ban đầu có chứa bao nhiêu % tạp chất =>lượng chất tham gia thực tế  = lượng cho trong đề. (100 – %tạp chất)

– Đề bài cho sự hao hụt trong quá trình phản ứng/sản xuất thì lượng chất thực tế phản ứng = lượng chất trong đề bài . (100% – % hao hụt)

– Khi đề bài cho quá trình gồm n giai đoạn, mỗi giai đoạn có hiệu suất H1, H2,…,Hn… thì hiệu suất của toàn quá trình là H = H1.H2….Hn

Ví dụ 1: 

Thực hiện phản ứng este hóa 9,2g glixerol với 60g axit axetic. Giả sử chỉ thu được glixerol triaxetat có khối lượng 17,44g. Tính hiệu suất của phản ứng este hóa:

Lời giải:

nglixerol = 0,1 mol

naxit axetic = 1 mol

C₃H₅(OH)₃ + 3CH₃COOH ⇌ C₃H₅(OOCCH₃)₃ + 3H₂O

0,1                  0,3                     0,1

Từ PT: m_este= 0,1. 218 = 21,8g

Thực tế: m_este=17,44g

Hiệu suất: